Polish Alliance of Canada

„Dla Ciebie Polsko i dla Twej Chwały” takie hasło przyświecało ochotnikom, którzy wstępowali do Armii Polskiej formowanej we Francji.
Byli wśród ochotnicy z Ameryki i Kanady szkoleni w obozie Kościuszko, który powstał w 1917 roku w urokliwym miasteczku Niagara-on the Lake. Po przeszkoleniu wyekspediowano do Francji 20 720 żołnierzy. Tak jak inni żołnierze wyposażeni przez Francję, mieli oni mundury koloru niebieskiego. Stali się częścią tak zwanej Błękitnej Armii pod dowództwem generała Hallera. Zostali przydzieleni do czwartej armii francuskiej. Brali udział w walkach na froncie zachodnim. Pod koniec pierwszej wojny światowej zostali przetransportowani przez teren Niemiec do Polski. Walczyli w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku, przyczyniając się do zwycięstwa i wywalczenia wolnej i niepodległej Polski.

Nie dla wszystkich los okazał się łaskawy, nie wszystkim ochotnikom dane było walczyć o Polskę. Na wskutek ogólnoświatowej epidemii czerwonki bakteryjnej zwanej popularnie „hiszpanką” w obozie zmarło 41 ochotników, z których 26 za zgodą władz zostało pochowanych na kawałku katolickiego cmentarza, jaki specjalnie wydzielił proboszcz lokalnej parafii św. Wincentego. Tak powstał prawdopodobnie jedyny polski cmentarz wojskowy na terenie Ameryki Północnej. W 1918 roku teren cmentarza przekazano Polsce – „ten kawałek ziemi kanadyjskiej do Polski należy”. Nazwany Cmentarzem Hallerczyków stał się miejscem corocznych pielgrzymek organizowanych przez KPK Okręg Niagara, który również tym cmentarzem się opiekuje. W niedzielę, 13 czerwca odbyła się 102 już Pielgrzymka, ale ze wzgędu na obowiązujące restrykcje w związku z Covid-19 miała bardzo skromny charakter. Uroczystość rozpoczęła się od odegrania hymnów: Kanady, USA i Polski, a wszystkich przybyłych serdecznie powitała prezes KPK Okręg Niagara Zofia Soja i po krótkim przypomnieniu historii Pielgrzymek poprosiła o zabranie głosu Attache Obrony komandora Krzysztofa Książka, który poinformował zebranych o przyznaniu przez Ministra Obrony Narodowej RP, Mariusza Błaszczaka Złotego Medalu Wojska Polskiego prezes Zofii Soja.

Pani prezes wraz z członkami Kongresu swojego Okręgu od lat dba o utrzymanie polskiego cmentarza i pielęgnuje piękną tradycję organizowania corocznych pielgrzymek, w których każdego roku uczestniczą przedstawiciele władz polskich oraz liczne delegacje reprezentujące organizacje polonijne z Kanady i USA. Wybuch ogólnoświatowej pandemii w 2020 roku i obowiązujące w związku z tym restrykcje spowodowały znaczne ograniczenia w organizowaniu między innymi ważnych wydarzeń państwowych. Podobnie jak w ubiegłym roku i tegoroczna uroczystość ograniczona została do złożenia kwiatów i zapalenia zniczy przez przybyłe delegacje. W imieniu polskich władz kwiaty złożyli: Konsul Generalny RP w Toronto, Krzysztof Grzelczyk i Attache Obrony kmdr Krzysztof Książek.

Następnie kwiaty złożyli przedstawiciele kanadyjskich organizacji polonijnych, wśród których byli między innymi: Teresa Berezowska, przewodnicząca Rady Polonii Świata, Iwona Malinowski, wiceprezes ZG Kongresu Polonii Kanadyjskiej, Teresa Szramek, prezes oraz Grzegorz Dorożyński wiceprezes ZG Związku Polaków w Kanadzie, Stanisław Iwanicki prezes Grupy 2 ZPwK w Hamilton,

Andrzej Ruta prezes Stowarzyszenia Polskich Kombatantów i Sylwia Maniak prezes SPK, Koła nr.20, Stanisław i Krystyna Reitmeier przedstawiciele Związku Harcerstwa Polskiego poza Granicami Kraju, delegacja Placówki 114 SWAP, przedstawiciele organizacji zrzeszonych w KPK Okręg Niagara. Obecni byli polscy motocykliści z klubu White Eagles z Mississaugi.

W podziękowaniu za ich stałą obecność podczas uroczystości patriotycznych, Konsul Generalny Krzysztof Grzelczyk przekazał im przywiezione z Polski berety pancerniackie. Złożyliśmy wszyscy hołd naszym Bohaterom. Będziemy o Was pamiętać! Zawsze!

Zapraszamy do naszej galerii na reportaż zdjęciowy z tej wspaniałej uroczystości.  

Tekst: Teresa Szramek
Zdjęcia: Narcyz Klimek