W 77 rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego w niedzielę 1 sierpnia 2021 roku odbyły się pod Pomnikiem Katyńskim w Toronto uroczystości zorganizowane przez Towarzystwo Warszawskie przy współudziale KPK Okręg Toronto. Wzięli w nich udział min.: uczestnik Powstania p. Stanisław Woźniak, wicekonsul Konsulatu Generalnego RP Sylwia Czerwińska, II wiceprezes ZG Kongresu Polonii Kanadyjskiej i prezes ZNPwK Iwona Malinowski, prezes ZG Związku Polaków w Kanadzie Teresa Szramek z II wiceprezesem Stanisławem Iwanickim, wiceprezes KPK Okręg Toronto Juliusz Kirejczyk, delegacje organizacji polonijnych - SPK Koło 20 z prezes Sylwią Maniak, Koło Pań "Nadzieja" z prezeską Anielą Gańczak, Towarzystwa Warszawskiego oraz osoby prywatne. Punktualnie w godzinę "W" sprzed 77 laty minutą ciszy zebrani uczcili Bohaterów jednego z najważniejszych i najtragiczniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski, a po odśpiewaniu hymnów narodowych Polski i Kanady oraz okolicznościowych przemówieniach złożone zostały wiązanki kwiatów oraz zapalone znicze.
Zebrani wspólnie śpiewali najbardziej znane powstańcze piosenki, wśród których nie mogło zabraknąć takich jak: "Pałacyk Michla", "Warszawskie Dzieci", "Marsz Mokotowa". O instrumentalny akompaniament postarały się Teresa Mazurek (akordeon) i Mariola Frąckowiak (skrzypce).
Swój wiersz dedykowany Powstańcom przeczytała Wanda Bogusz. Niezwykle poruszające były wspomnienia powstańca p. Stanisława Woźniaka, wówczas 16-latka, który w bardzo emocjonalnym wystąpieniu zawarł cały tragizm tamtych dni i heroizm walczących żołnierzy. Warto przytoczyć w tym miejscu słowa Andrzeja Krzysztofa Kunerta autora antologii "'Warsaw Concerto”. Powstanie Warszawskie w poezji”, króry powiedział: „Jestem przekonany, że tylko poezja jest w stanie próbować opowiedzieć nam jak przegrywali niezwyciężeni i jak umierali nieśmiertelni..." A wśród tych Nieśmiertelnych był Krzysztof Kamil Baczyński, żołnierz – poeta, który zginął 4 sierpnia 1944 roku w czwartym dniu Powstania. Dosięgła go kula niemieckiego snajpera, gdy bronił Pałacu Blanka. Smutek i przejmująca tragiczna wizja losów wielu młodych ludzi, którym przyszło bić się za wolną stolicę, którą zawarł poeta w wierszu „Elegia o... [chłopcu polskim]” napisanym w marcu 1944r.kilka miesięcy później stała się rzeczywistością.
Oddzielili cię, syneczku, od snów, co jak motyl drżą,
haftowali ci, syneczku, smutne oczy rudą krwią,
malowali krajobrazy w żółe ściegi pożóg,
wyszywali wisielcami drzew płynące morze.
Wyuczyli cię, syneczku, ziemi twej na pamięć,
gdyś jej ścieżki powycinał żelaznymi łzami.
Odchowali cię w ciemności, odkarmili bochnem trwóg,
przemierzyłeś po omacku najwstydliwsze z ludzkich dróg.
I wyszedłeś, jasny synku, z czarną bronią w noc,
i poczułeś, jak się jeży w dźwięku minut - zło.
Zanim padłeś, jeszcze ziemię przeżegnałeś ręką.
Czy to była kula, synku, czy to serce pękło?
Taka refleksja nasunęła się z pewnością wielu osobom słuchającym wspomnień p. Stanisława Woźniaka w tę deszczową niedzielę – 1 sierpnia 2021 roku.
Tego samego dnia podobna uroczystość odbyła się pod Pomnikiem Patrioty w Mississauga zorganizowana przez KPK Okręg Mississauga z udziałem honorowych gości, wśród których byli: powstaniec Andrzej Łysakowski z żoną, która jako dziecko również przeżyła Powstanie, weterani - kawaler Virtuti Militari Zbigniew Gondek (3 DSK) i Bolesław Fujarczuk (Dywizjon 303), Konsul Generalny RP w Toronto Krzysztof Grzelczyk oraz przedstawiciele organizacji polonijnych, a wśród nich członkowie Grupy 95 Związku Polaków w Kanadzie z wiceprezes Grażyną Wanat na czele. Joanna Bochenek z Grupy 95 ZPwK przeczytała wiersz swojego autorstwa dedykowany Bohaterom Powstania Warszawskiego. Delegacja Grupy złożyła wiązankę kwiatów pod Pomnikiem w hołdzie Poległym.
Cześć i chwała Bohaterom.
(tekst: Teresa Szramek)
(foto: Narcyz Klimek)